Marskość wątroby jest przewlekłą chorobą całego narządu. Jeśli choroba podstawowa zostanie wykryta zbyt późno lub nie jest prawidłowo leczona, postępująca marskość może z biegiem lat całkowicie zmienić strukturę wątroby. W dłuższej perspektywie przewlekłe uszkodzenia hamują zdolność wątroby do regeneracji i prowadzą do zaniku komórek wątroby (hepatocytów). Wątroba próbuje zrekompensować tę utratę komórek i tworzy blizny (tzw. guzki regeneracyjne), jednak nowe struktury nie posiadają już w pełni funkcji zdrowej wątroby.
W miarę postępu choroby wątroba twardnieje, staje się guzkowata i kurczy się. Przepływ krwi przez wątrobę staje się utrudniony. Wzrasta ciśnienie w naczyniach krwionośnych doprowadzających krew do wątroby (żyła wrotna, tętnica wątrobowa), co prowadzi do powstania tzw. nadciśnienia w układzie żyły wrotnej.
Przyczyny
- przewlekłe zapalenie wątroby (szczególnie typu B lub C)
- stłuszczenie wątroby spowodowane przejadaniem się
- nadmierne spożywanie alkoholu przez długi czas (marskość alkoholowa)
- autoimmunologiczne zapalenia wątroby
- wrodzone choroby metaboliczne (zaburzenia metabolizmu żelaza, miedzi, tłuszczów)
- autoimmunologiczne przewlekłe zapalenie przewodów żółciowych (np. pierwotna żółciowa marskość wątroby)
- ciężka przewlekła niewydolność serca
Objawy
Typowe objawy chorób wątroby:
- zaburzenia koncentracji i uczucie zmęczenia
- żółtaczka
- „lakierowane” usta
- język „wątrobowy”
- zaczerwienienie dłoni (rumień dłoni)
- łagodna choroba tkanki łącznej dłoni (przykurcz Dupuytrena)
- „pajączki” wątrobowe na skórze (poszerzenie drobnych naczyń krwionośnych skóry)
- wodobrzusze
- powiększenie piersi u mężczyzn (ginekomastia)
Diagnostyka
Badanie fizykalne
Badanie brzucha może pomóc zidentyfikować powiększoną wątrobę – objaw zapalenia wątroby.
Badanie krwi
Podwyższone stężenie enzymów wątrobowych może wskazywać na zapalenie wątroby.
Badania obrazowe
USG lub inne badania obrazowe, jak np. tomografia komputerowa (TK / CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) mogą pomóc w wykryciu stłuszczenia wątroby.
Biopsja wątroby
Biopsja wątroby to najlepszy sposób na zdiagnozowanie stłuszczenia wątroby. Badanie polega na pobraniu, za pomocą specjalnej igły, małego fragmentu wątroby, a następnie ocenie tego fragmentu pod mikroskopem.
Leczenie
Aby zmniejszyć ryzyko stłuszczenia wątroby lub zahamować postęp choroby we wczesnym stadium należy przestrzegać następujących zaleceń:
- doprowadzić do zmniejszenia masy ciała (schudnąć)
- kontrolować poziom glukozy (cukru) we krwi
- zmniejszyć spożycie węglowodanów i tłuszczów nasyconych
- ograniczyć lub unikać spożywania alkoholu
Oprócz tych zaleceń lekarz może przepisać odpowiednie leki, m.in. takie, które wspomagają detoksykację organizmu.
W zaawansowanym stadium marskość wątroby może prowadzić do zgonu. Wówczas przeszczep wątroby może być jedyną opcją, która może uratować życie pacjenta.
